به نام مهربان ترین پدر

علی محبوب دلها و معشوق انسانهاست

چرا؟ و در چه جهت؟

فوق العادگی علی در چیست که عشقها را برانگیخته و دلها را به خود شیفته ساخته

و رنگ حیات جاودانی گرفته است و برای همیشه زنده است؟

چرا دلها همه خود را با او آشنا می‌بینند و اصلًا او را مرده احساس نمی‌کنند بلکه زنده می‌یابند؟

مسلماً ملاک دوستی او جسم او نیست

زیرا جسم او اکنون در بین ما نیست و ما آن را احساس نکرده‌ایم.

و باز محبت علی از نوع قهرماندوستی که در همه ملتها وجود دارد نیست.

هم اشتباه است که بگوییم محبت علی از راه محبت فضیلتهای اخلاقی و انسانی است و حب علی حب انسانیت است.

درست است علی مظهر انسان کامل بود و درست است که انسان نمونه‌های عالی انسانیت را دوست می‌دارد

اما

اگر علی همه این فضایل انسانی را که داشت می‌داشت:

آن حکمت و آن علم، آن‌ فداکاریها و از خودگذشتگی‌ها، آن تواضع و فروتنی، آن ادب، آن مهربانی و عطوفت،

آن ضعیف [نوازی‌]، آن عدالت، آن آزادگی و آزادیخواهی، آن احترام به انسان، آن ایثار، آن شجاعت،

آن مروّت و مردانگی نسبت به دشمن،... آن سخا و جود و کرم و ...

اگر علی همه اینها را که داشت می‌داشت

اما رنگ الهی نمی‌داشت

مسلماً این قدر که امروز عاطفه‌انگیز و محبت خیز است نبود.
علی از آن نظر محبوب است که پیوند الهی دارد.

دلهای ما به‌طور ناخودآگاه در اعماق خویش با حق سر و سرّ و پیوستگی دارد،

و چون علی را آیت بزرگ حق و مظهر صفات حق می‌یابند به او عشق می‌ورزند.

در حقیقت پشتوانه عشق علی پیوند جانها با حضرت حق است که برای همیشه در فطرتها نهاده شده،

و چون فطرتها جاودانی است مهر علی نیز جاودان است.

مطهری/جاذبه و دافعه علی علیه السلام/

شناخت نعمت:

عنایت حق تنها در نعمت و رحمت او نیست، حتی در بلا ها و مصیبت ها نیز جلوه کرده است:

در هر گرفتاری سه نعمت وجود دارد:

1. نقطه ی ضعف را شناخته ای

2.تعلق و وابستگیت کم شده

3.برایت دلشکستگی آمده

که این سه نعمت، نعمت های کوچکی نیستند.

با این نگاه در مصیبت ها نه تنها صبور که شاکر هم خواهی بود.

در برابر بلا و گرفتاری به سه شکل می توان رفتار کرد:

1. جزع و ناله و فریاد

2.صبر و شکیبایی

3.شکر

و شکر مختص کسانی است که به این مرحله از آگاهی رسیده باشند.

برگرفته از کتاب" شرحی بر دعاهای روزانه ی حضرت زهرا (س)" استاد علی صفایی حائری

زیادتی شکر

بانوی دو عالم(س)پس از دو مرحله ی رحمت و رزق سه نکته ی دیگر از خداوند می طلبد:

زیادتی شکر، زیادتی انقطاع و زیادتی بی نیازی

بدین معنی که خداوندا:

با رزق حلال و طیبی که برای ما داری و اینکه ما را محتاج دیگران نمی سازی

شکر ما را نسبت به خودت زیادتر کن و کاری کن که ما فقط نسبت به تو سپاسگذار باشیم.

وقتی محتاج به غیر تو نبودم پس شکری هم برای غیر تو نخواهم داشت.

اگر ما با معرفتی که پیدا کردیم و با ضربه هایی که خوردیم و تذکر هایی که دیدم، از دیگران فارغ شدیم

اگر وسعت رزق حق و نعمت های او را شناختیم

و اگر در هر دستی، دست خدا را دیدیم

شکر ما در حادثه ای و در برابر هر دستی که به ما عطا می کند و به ما می بخشاید، نسبت به حق زیادتر خواهد شد.

گاها تجربه کرده ایم

زمانی که به کسی روی آورده ایم که به ما می گوید جاکی سر شار برای تو دارم

نه جامی بوده و نه بهره ای!

انسان به هر موردی که روی آورده و از هر کسی که توقع محبت و انسی داشته و برای او، به پای او ریخته،

درست در لحظه ای که تشنه ی یک قطره بوده، اصلا نمی بر لبش نگذاشته و او را تنها رها کرده.

اما از عوامل زیادتی شکر:

1. شناخت و معرفت وسعت نعمت و رحمت حق

2.شناخت عنایت منعم و حضور او

برگرفته از کتاب" شرحی بر دعاهای روزانه ی حضرت زهرا (س)" استاد علی صفایی حائری

احتیاج و فقر

احتیاج: نیاز است ولو در متن دارایی

فقر: نداری و گرفتاری

گاهی تو نیاز پیدا می کنیدر حالی که فقیر نیستی، محتاجی در حالیکه موجودی داری

عبارتی در متن دعای بانوی دو عالم هست که می فرماید:

"لا توجنا و لا تفقرنا الی احد سواک"

یعنی من محتاج دیگری نشوم، اگر دارم، دارایی ام، مرا وابسته و ذلیل نکند و از آن بالاتر ندار و گرفتار هم نباشم به هیچ کسی جز تو

یعنی

فقط از جام تو بنوشم، دست تو را بشناسم

کاش به حق بانوی دو عالم، تک تک ما به چنین مرحله ای برسیم...

برگرفته از کتاب" شرحی بر دعاهای روزانه ی حضرت زهرا (س)" استاد علی صفایی حائری

منشاء رزق:

نکته ی دیگری که در دعاها مطرح است منشاء رزق می باشد:

"و ارزقنا من فضلک الواسع"(1)

منشاء این رزق، فضل و عنایت اوست نه عدل او، آن هم فضل و زیادتی گسترده تر و فراگیر

فضل: زیادتی است، زیادت از نیاز ما، زیادت از استحقاق ما و زیادت از حتی ظرفیت و گنجایش ما

ممکن است به شما چیزی بدهند(فضل)، ولی به درد یک کار بخورد،

این زیادتی، فراگیر نیست و تمام وجود شما را در بر نمی گیرد.

فضل واسع، زیادتی است که بتواند تمامی ابعاد وجودی تو را در بر گیرد.

برگرفته از کتاب" شرحی بر دعاهای روزانه ی حضرت زهرا (س)" استاد علی صفایی حائری

--------------------------------

1.صحیفه الزهرا، ص 198-210

رزق

در مورد رزق تعابیری داریم که در آیات و روایات مختلف به چشم می خورد:
رزق واسع(1) داریم و رزق کریم(2)
و خصوصیت رزق وسعت و کرامت آن است.
وسعت رزق:
رزقی که تمامی ابعاد وجود انسان را در بر گیرد.
رزق ما خوراک و پوشاک ما نیست،
بدن ما رزقی می خواهد، حس و وهم و خیال و فکر و قلب و روح ما هم رزقی دارند
و هر حدی از رزق، رزق مرحله ی بعد را روشن می سازد.
آیات و نشانه های خداوند، ارزاق حواس ما هستند و تدبر در آیات حق،
زمینه ای برای تفکر تو می شود و رزقی است برای برای فکر تو، تفکر معرفتی را به وجود می آورد که روزی عقل توست،
تو می خواهی بسنجی و انتخاب کنی، در تاریکی که نمی شود سنجید،
پس این معرفت، رزق عقل توست و عقل با انتخابی که می کند طاعتی را می آورد که رزق قلب توست
و قلب تو با طاعتش قربی را به همراه می آورد که این قرب رزق روح توست.

رزق در این وسعت مطرح است و محدود به نان و آب و کفش و کلاه نیست.

کرامت رزق:
کرامت رزق در این است که تو ذلیل و وابسته نشوی، رزق کریم رزقیست
که تو را ذلت نچشاند، عزت بدهد، رها کند و فارغ گرداند.
گاهی رزقی به تو عنایت می شود ولی این رزق تو را گرفتار و ذلیل می کند
اما روزی خداوند برای کسی که تنها به او تکیه می کند از جایی می رسد که حسابش را نکرده باشد.
چرا؟
چون تو تنها بر او تکیه کردی و او تو را به گونه ای روزی می دهد که وابسته ی درگاه دیگری نشوی.
اصلا عنایت او در همین است که در هیچ امری حتی در حکومت بر خودمان، ما را به حال خود رها نمی کند.
و گرنه نه بر خود می بخشیدیم و نه بر دیگران!


برگرفته از کتاب" شرحی بر دعاهای روزانه ی حضرت زهرا (س)" استاد علی صفایی حائری

--------------------

1.مفاتیح الجنان، دعای ابوحمزه
2. حج، 50

خزائن رحمت او:

اگر نمود و ظهور رحمت حق را فهمیدیم، بحث بعدی خزائن رحمت است.

همان گنجینه های مستمری که در لحظه لحظه و روزهای ما پنهان شده است و از آن غافلیم و باید آن ها را بشناسیم

و از آن ها بیاموزیم

محبت ها و عنایت هایی که محدود نمی باشند و حتی در رنج ها نیز جلوه نموده اند.

در سوره ی حجر آیه ی 21 آمده است که آنچه باعث تنزل و گشوده شدن این خزاین می باشد قَدَر و علم حق هستند.(1)

قَدَر: اندازه هایی است که او می گیرد و این اندازه ها به اندازه ی شکر من، سعه ی وجودی من،

سعه ی صدر و بسط ید و گشایش دست های من است.

علم حق: همان آگاهی و احاطه ی اوست که محیط است بر تمام هستی و از ازل تا ابد یکجا در حضور اوست.

در تعبیر لطیفی در روایات آمده است

"با شکری که از اوایل نعمت می کنی، اوخر نعمت را به دام انداز"

یعنی رفتار و برخورد تو در ابتدای نعمت به گونه ای باشد که برایت بماند و نه اینکه با ناسپاسی و قدر نشناسی آن را از دست بدهی.

حتی در روایات آمده که اگر به شما عنایتی شد و بگویید آن را از دست خواهید داد

بلی، گفتن برای به رخ کشیدن ها، دل سوزاندن ها و ...

در رحمت حق را بر آدمی می بندد.

پس، اندازه های او یک نکته بود، نه اینکه از ملک او کم بیاید

آمده است که امید هر کس را که به غیر از من دل ببندد قطع می کنم و می برم(3)

و در ادامه بیان می کند که:

اگر همه از من بخواهند و به هر یک به اندازه ی تمامی آن هایی که خواسته اند ببخشم از ملک من کم نخواهد شد و کم نمی آید.

اما نکته ی دیگر، علم و آگاهی اوست بر تمام هستی

و بینش کامل او

برگرفته از کتاب" شرحی بر دعاهای روزانه ی حضرت زهرا (س)" استاد علی صفایی حائری

------------------

1. و ان من شیء الا عندنا خزانته و ما تنزله بقدر معلوم (حجر،22)

2.نهج البلاغه ی صبحی صالح، اشاره به حکمت 13

3.کافی، ج 2، ص66، ح 7

جلوه های رحمت خداوند:

رحمت خداوند جلوه ها و نمودهایی دارد. آشکار است.
نمی دانم شما چه تصوری دارید؟ آدم گاهی رنج هایی می بیند ولی همین رنج ها حامل عنایت و محبت خداوند هستند. برای انصراف من، توجه دادن من، شستشو کردن من....
تعبیری است در دعا: "الهی ترحم من تشاء بما تشاء کیف تشاء(1)" یعنی وقتی می خواهی به کسی محبت کنی، ان طور که خودت می خواهی و با آنچه که خودت می خواهی با او مهربانی می کنی، حتی با رنجها و زمین زدن ها
آدمی که رنجی می بیند، دو نگاه دارد:
یکی اینکه دیدی فلانی با من چه کرد و دیگر اینکه می گوید دیدی فلانی اینطور بود!
مثل وقتی که طرفی می شکند، انسان با خودش می گوید: دیدی طرف شکست اما بالاتر از آن می گوید دیدی شکستنی بود!
و این نگاه دوم است که تو را به حمت حق گره می زند و مست و مدهوشت می کند.
با این نگاه و درک دیگر مگر می شود تو ضعف اعصاب بگیری ؟!
دیگران هر می کنند، بکنند...
تو بهره مند می شوی قبل از بلاء، عافیت را یافته ای قبل از ضلالو به رشد رسیده ای(2).
این ها رحمت حق است که ظهور و بروز دارد و این مهربانی و انس اوست که تو را رها نمی کند.
در میان بی توجهی های دیگرانست که توجهت جلب می شود به او که همیشه متوجه تو بوده است، تو را رها نکرده است و همواره در دلتنگی ها با تو انس می گیرد. شوخی نیست... آن هم او، که هستی به پا شده ی اوست.

برگرفته از کتاب" شرحی بر دعاهای روزانه ی حضرت زهرا (س)"

استاد علی صفایی حائری
-----------------------
1.مفاتیح دعای ابوحمزه
2.مفاتیح،دعای مکارم الاخلاق

میان

میان واژه و پندار

بیش از آنکه بتوان دریافت، هست

پندار هایی هست که واژه هایی برایشان نمی توان یافت...

"ولادیمیر هولان"

روزهای بعد...

سالها خواهد گذشت، آنگاه لوح نوشته به سنگ گور بدل خواه شد و محو می گردد

خانه های ییلاقی فراز کوهمان ساخته می شود

و به زودی باغ ها احاطه شان می کنند.

زیرا می گویند در حومه ای شبیه اینجا 

هوا بهتر و زندگی آسان تر است

پس زمینش قطعه قطعه می شود 

و خطوط زیاد چوب بست ها آن را قطع خواهد کرد.

گذرگاه کوهستانیم را صاف خواهند کرد 

تمام شکاف های تنگ پهن و باز خواهند شد 

بادی مردمی باشند که می خواهند 

خوشبختی را به خانه بیاورند.

"مارینا تسوتایوا"

"از کتاب زاده ی اضطراب جهان"